Τι είναι όμως στην ουσία της η δημοκρατία; Πότε και από ποιούς υπηρετείται; Πότε και από ποιούς υπονομεύεται;
Η δημοκρατία είναι σύστημα, που εάν δεν υπηρετηθεί με επιμέλεια, συνέπεια και ευαισθησία δύσκολα αποδίδει και επιζεί διαχρονικά. Εάν μελετήσει κάποιος την παγκόσμια ιστορία των προσπαθειών των τελευταίων αιώνων για την εγκαθίδρυση και την διαχρονική επιβίωση της δημοκρατίας μάλλον θα απογοητευθεί.
Στο θεωρητικό / ακαδημαϊκό επίπεδο έχουν γραφτεί τόμοι ολόκληροι και πραγματίες είτε για την αρχαία ελληνική δημοκρατία, είτε για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, που μας κληροδότησε ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός. Παρόλα αυτά δεν θα βρεί κάποιος έναν εύκολό ορισμό της δημοκρατίας. Το πρόβλημα είναι ότι η δημοκρατία ασκείται με μιά νομιμοποιημένη επίσημη πλειοψηφική διαδικασία, όπου το αν είναι σωστή, λειτουργική και αποδοτική κρίνεται στην πράξη από το αποτέλεσμα και την αντοχή στον χρόνο. Για τον λόγο αυτό φαίνεται πολλοί να προτιμούν να αξιολογούν την ύπαρξη και την λειτουργία της δημοκρατίας με ‘φίλτρα’ (κριτήρια δείκτες κλπ). Για παράδειγμα κάποιοι λένε ότι μιά χώρα έχει δημοκρατία, εάν η αντιπολίτευση έχει πρακτικές πιθανότητες να πάρει την διακυβέρνηση και εάν αυτό επιβεβαιώνεται ιστορικά.
Πιστεύουμε ότι ένα ιδανικό ‘φίλτρο’ για την δημοκρατία θα ήταν εφόσον είναι ώριμη και λειτουργική, εάν στο τέλος της όποιας πλειοψηφικής διαδικασίας, οι νικητές δεν ανταμείβονται σε ατομικό επίπεδο και οι ηττημένοι δεν τιμωρούνται σε ατομικό επίπεδο είτε οικονομικά είτε διοικητικά.
Πιστεύουμε ότι το φίλτρο αυτό είναι ιδανικό γιατί η δημοκρατία κινδυνεύει από δύο θανατηφόρες ασθένειες:
1. Την ενδημική δυστυχώς στην πατρίδα μας (και όχι μόνον) ασθένεια, που επιγραμματικά αναφέρεται ως ΄νομή της εξουσίας’. Δηλαδή όσοι κατακτούν την εξουσία (κάθονται στην καρέκλα επί το λαϊκότερο) την εκμεταλλεύονται για τον προσωπικό τους και των περι αυτούς (συγγενείς, φίλοι, συνεργάτες) πλουτισμό ή / και την ευρύτερη διαχρονική εξασφάλισή τους στην κοινωνία (κατεστημένες ελίτ). Από την δημιουργία του ελληνικού κράτους σχεδόν όλοι όσοι ανέλαβαν την διακυβέρνηση και ένας ευρύτερος κύκλος περι αυτούς, θεωρεί άλλος λίγο και άλλος περισσότερο δικαίωμά και υποχρέωση στην οικογένειά του και τους ‘φίλους’ να ‘εξασφαλισθούν’ σε βάρος του δημοσίου και της υπόλοιπης κοινωνίας. Δυστυχώς ‘κοιινωνικές παραδόσεις’ αυτού του τύπου πολύ δύσκολα αλλάζουν. Αλλάζουν μέσα από την παιδεία και τις γενεές και όχι από κυβέρνηση σε κυβέρνηση.
2. Την διπλή ατζέντα. Δηλαδή την συμμετοχή στην δημοκρατική διαδικασία με απώτερες εκφρασμένες ή και άδηλες / κρυφές προθέσεις συμπεριλαμβανόμενης ακόμα της υπονόμευσης, φθοράς και κατάλυσης της ίδιας της δημοκρατίας. Σε πολλές χώρες, υπάρχουν ευρύτερα κινήματα (πχ θεοκρατικά, ιδεολογικά), που εάν πάρουν την εξουσία με δημοκρατικές διαδικασίες, την επομένη θα την καταλύσουν υπέρ μιάς άλλης μορφής διακυβέρνησης (περίπτωση Mossi στην Αίγυπτο).
Ομοίως, οι υπερβολικές σε ένταση και πάθος συγκρούσεις ακραίων στοιχείων του πολιτικού φάσματος πολλές φορές έχουν διπλή στόχευση. Για παράδειγμα συγκρούομαι δυναμικά για την μέθοδο επεξεργασίας των απορρημάτων, ενώ η κρυφή στοχευσή μου είναι η αποσταθεροποίηση κλπ του υπάρχοντος ‘συστήματος’ και απώτερα η ανατροπή του. Τα παραδείγματα διπλής ατζέντας είναι άπειρα. Σε πολλές χώρες μάλιστα δεν επιτρέπεται η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία σε δυνάμεις με ανατρεπτική για το πολίτευμα στόχευση (πχ Γερμανία σε ναζιστικό και κομμουνιστικό κόμμα).
Πώς προφυλάσσεται η δημοκρατία από την θανατηφόρες αυτές ασθένειες; Προφανώς με ανεξάρτητη και αποτελεσματική Δικαιοσύνη, αλλά και με αυτό που απεκλήθει στο πρόσφατο παρελθόν, ‘βάθεμα και πλάτεμα της δημοκρατίας’. Στην χώρα μας δυστυχώς αυτό ερμηνεύτηκε σαν ‘βάθεμα και πλάτεμα’ της νομής της εξουσίας.
Αυτό όμως είναι μιά άλλη ιστορία.
Πηγή: "Ο παρόδιος"
No comments:
Post a Comment